De komende jaren zullen cruciaal zijn voor de uitvoering van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (Recovery and Resilience Facility, RRF), het vlaggenschipfonds van de EU als reactie op de pandemie. Belanghebbenden hebben in ieder geval al grote belangstelling getoond voor dit nieuwe financieringsmechanisme. De Europese Rekenkamer (ERK) staat op het punt een aantal verslagen over dit onderwerp te publiceren. Vandaag hebben de auditors al een vergelijkende analyse van de RRF en de EU-financiering in het kader van het cohesiebeleid uitgebracht die kan bijdragen tot voorlopige conclusies die kunnen worden meegenomen bij het opstellen van de langetermijnbegroting van de EU voor de periode na 2027. In deze analyse worden de overeenkomsten en verschillen tussen beide instrumenten op de volgende punten bekeken: governance en beheer, programmering van de uitgaven, voorwaarden voor de verrichting van betalingen, monitoring en kosten van de uitvoering, controle en audit.
In het kort komt het erop neer dat met de 724 miljard EUR aan EU-financiering die via de RRF beschikbaar wordt gesteld, de EU-landen tijdens de periode 2021-2027 beduidend meer EU-middelen kunnen besteden aan economische, sociale en territoriale cohesie dan voorheen. Hierdoor zal tevens het aandeel door de EU gefinancierde overheidsinvesteringen in de EU verder stijgen. Aangezien de RRF parallel loopt met de cohesiefinanciering, kunnen de EU-landen kiezen met welk instrument zij hun investeringen willen financieren. Coördinatie van de uitvoering ervan is daarom van cruciaal belang, aangezien de landen ervoor moeten zorgen dat de twee instrumenten elkaar aanvullen en niet overlappen. Gezien hun uiteenlopende doelstellingen worden de twee instrumenten binnen een verschillend algeheel kader met verschillende governance- en beheerregelingen uitgevoerd. Dit betekent dat de EU-organen en nationale autoriteiten voor elk instrument verschillende verantwoordelijkheden hebben. De financiering in het kader van beide instrumenten wordt verleend in de vorm van subsidies; voor de RRF wordt de financiering tevens uitgekeerd in de vorm van terug te betalen leningen. Bij de toewijzing van cohesiesteun aan de landen wordt rekening gehouden met regionale verschillen; dit is niet het geval bij de verdeling van RRF-financiering. De instrumenten vertonen ook grote verschillen in hun goedkeurings- en beoordelingsprocessen: terwijl de cohesiebetalingen gebaseerd zijn op de werkelijke kosten, is de voorwaarde voor de verrichting van RRF-betalingen de bevredigende verwezenlijking van mijlpalen en streefdoelen, die ook de basis vormen voor controle en audit. Voor de RRF vertrouwt de Commissie daarom meer op de nationale systemen, zodat de financiële belangen van de EU doeltreffend worden beschermd.