Volgens een verslag van de Europese Rekenkamer (ERK) heeft de EU, ondanks haar inspanningen en ambitieuze prognoses, slechts langzame vorderingen gemaakt in de richting van haar doelstelling om de elektriciteitsmarkten te koppelen. Deze koppeling zou de toegang tot goedkope stroom voor burgers en bedrijven waarborgen. De vertragingen bij het koppelen van de nationale elektriciteitsmarkten zijn opgelopen als gevolg van zwakke punten op het gebied van het bestuur van de EU en een complex systeem van reguleringsinstrumenten om grensoverschrijdende handel mogelijk te maken. Dit had tot gevolg dat de uitvoering van de marktregels werd belemmerd. Het markttoezicht van de Europese Commissie en ACER, het energieagentschap van de EU, heeft evenmin voor voldoende verbetering gezorgd. De toezichtsmaatregelen om misbruik en manipulatie te beperken, gingen niet ver genoeg. Dit betekende dat het risico hiervan voor de EU-elektriciteitsmarkt vooral op de consument werd afgewenteld.
In 1996 begon de EU aan een complex project om de nationale elektriciteitsmarkten volledig te integreren. Dit project had tot doel de consumenten de goedkoopste elektriciteitsprijzen te bieden en voor een stabielere energievoorziening van de EU te zorgen. Bijna tien jaar na de geplande voltooiing van het project in 2014 wordt de markt echter nog steeds beheerst door 27 nationale regelgevingskaders. Zoals de huidige energiecrisis heeft laten zien, verschillen de groothandelsprijzen aanzienlijk tussen de lidstaten en worden de kleinhandelsprijzen nog steeds sterk beïnvloed door nationale belastingtarieven en netwerktarieven, en staan deze niet open voor concurrerentie.
“Ondanks de welkome en noodzakelijke ambitie van de EU zouden de elektriciteitsmarkten in Europa veel meer geïntegreerd kunnen zijn”, zegt Mihails Kozlovs, het ERK-lid dat de controle leidde. “Door de huidige energiecrisis en de crisis van de kosten van levensonderhoud waarmee de EU-burgers momenteel worden geconfronteerd, is het nog urgenter dat de EU een interne elektriciteitsmarkt tot stand brengt.”