W 2021 r. obywatele Unii Europejskiej i państwa członkowskie UE nadal będą zmagać się ze skutkami światowej
pandemii COVID-19.
W tych trudnych czasach Unia Europejska zapewnia wsparcie finansowe na niespotykaną wcześniej skalę. Niezależnie od tradycyjnych zasobów budżetowych uzgodnionych jako część
wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027 UE podjęła decyzję o uruchomieniu inicjatywy
Next Generation EU, która stanowi pulę dodatkowych środków finansowych na rzecz odbudowy z wykorzystaniem dłużnych papierów wartościowych.
Trybunał jako
niezależny kontroler zewnętrzny Unii Europejskiej sprawdza, czy środki unijne są pobierane i wydawane zgodnie ze stosownymi przepisami, a także czy są właściwie rozliczane oraz efektywnie i skutecznie wykorzystywane w interesie obywateli UE. W zakres kontroli wchodzą także nowe działania podjęte przez UE w celu ochrony obywateli przed niekorzystnymi skutkami pandemii. Jedno na cztery zadania kontrolne do realizacji począwszy od 2021 r. będzie dotyczyć działań podjętych przez UE w reakcji na pandemię COVID-19 oraz wdrażania inicjatywy Next Generation EU.
Program prac 2021+ daje również początek realizacji nowej
strategii Trybunału na lata 2021–2025, do której lektury serdecznie zachęcam.
Na okres pięciu najbliższych lat Trybunał wytyczył trzy cele strategiczne:
Cel 1 –
Zapewnienie większej rozliczalności i przejrzystości oraz usprawnienie mechanizmów kontroli w odniesieniu do wszystkich działań UE;
Cel 2 –
Ukierunkowanie kontroli na obszary i zagadnienia, w których Trybunał może wnieść największą wartość dodaną, ze szczególnym uwzględnieniem czterech następujących obszarów strategicznych w ramach polityki i programów UE:
o konkurencyjność gospodarcza Unii,
o odporność na zagrożenia dla bezpieczeństwa Unii oraz poszanowanie europejskich wartości wolności, demokracji i praworządności,
o zmiana klimatu, środowisko i zasoby naturalne,
o polityka fiskalna i finanse publiczne w Unii;
Cel 3 –
Zapewnienie wysokiego poziomu pewności za pośrednictwem kontroli w wymagającym i zmieniającym się otoczeniu.
W niniejszym dokumencie przedstawiono wykaz 73 sprawozdań specjalnych i przeglądów, które Trybunał zamierza opublikować w latach 2021 i 2022. Zostały one pogrupowane w podziale na wymienione powyżej cztery obszary strategiczne.
Trybunał przyjmuje program prac 2021+ w momencie, gdy pandemia COVID-19 w dalszym ciągu wywiera wpływ na niemal każdy aspekt życia i pracy obywateli UE. Pragnę zapewnić, że Trybunał zdaje sobie sprawę z presji, pod jaką działają w dzisiejszych czasach instytucje UE, organy administracji państwowej, regionalnej i lokalnej w państwach członkowskich, a także beneficjenci unijnej pomocy. Mając to na względzie, Trybunał będzie nadal dokładał wszelkich starań, by ograniczyć obciążenie administracyjne, z jakim wiążą się jego prace kontrolne dla jednostek kontrolowanych. Pandemia wywiera jednocześnie wpływ na funkcjonowanie samego Trybunału, w związku z czym program prac będzie musiał być realizowany z rozwagą i w gotowości do ewentualnych zmian.
Mimo wspomnianych wyzwań obywatele UE oraz zainteresowane strony i partnerzy instytucjonalni zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich mogą być pewni, że także i w 2021 r. Trybunał przedstawi niezależne i obiektywne sprawozdania dotyczące kwestii o kluczowym znaczeniu dla przyszłości UE, w których podkreśli skuteczne rozwiązania i wskaże niedociągnięcia.