Η συνεργασία μεταξύ των ανώτατων οργάνων ελέγχου (ΑΟΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) πραγματοποιείται, κυρίως, στο πλαίσιο της δομής που ονομάζεται Επιτροπή Επαφών. Η δομή αυτή περιλαμβάνει την Επιτροπή Επαφών, η οποία απαρτίζεται από τους επικεφαλής των ΑΟΕ της ΕΕ και του ΕΕΣ, τους Συνδέσμους, οι οποίοι παρέχουν ενεργό δίκτυο επαγγελματικών επαφών σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και ομάδες εργασίας, δίκτυα και ειδικές ομάδες για ειδικά ελεγκτικά θέματα.
Ιστορικό
Η πρώτη συνεδρίαση των επικεφαλής των ΑΟΕ της ΕΕ (τότε ΕΟΚ) πραγματοποιήθηκε το 1960. Έκτοτε, οι επικεφαλής των ΑΟΕ συνεργάζονται στο πλαίσιο της Επιτροπής Επαφών, η οποία αποτελεί φόρουμ όπου συζητούνται θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Με την καθιέρωση των ιδίων πόρων για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ στο τέλος της δεκαετίας του 1960 και τη μετέπειτα διεύρυνση του ρόλου που διαδραματίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε θέματα προϋπολογισμού, έγινε όλο και περισσότερο αισθητή η ανάγκη για ένα ανεξάρτητο όργανο εξωτερικού ελέγχου στην ΕΕ. Πράγματι, η Επιτροπή Επαφών συνέβαλε αποφασιστικά στην ίδρυση του ΕΕΣ και την κωδικοποίηση των αρμοδιοτήτων του με τη Συνθήκη των Βρυξελλών το 1975, γεγονός που οδήγησε στην ίδρυση του ΕΕΣ το 1977. Η Επιτροπή Επαφών κάλεσε το ΕΕΣ να συμμετάσχει σε αυτή το 1978 ως δέκατο μέλος της.
Παράλληλα με την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης, αναπτύχθηκε και ο ρόλος της Επιτροπής Επαφών. Με την πάροδο του χρόνου, η συνεργασία μεταξύ των ΑΟΕ των κρατών μελών της ΕΕ και του ΕΕΣ οργανώθηκε και θεσμοθετήθηκε περισσότερο. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται και στις ευρωπαϊκές Συνθήκες, όπου η αναφορά στη συνεργασία αυτή έγινε πλέον σταδιακά σαφέστερη.
Η Συνθήκη ΕΚ, στην αρχική μορφή της, όριζε ότι το ΕΕΣ διενεργεί τον έλεγχό του «σε συνεργασία» με τα ΑΟΕ των κρατών μελών[1], ενώ η Συνθήκη του Άμστερνταμ προσέθεσε αργότερα ότι «το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα εθνικά ελεγκτικά όργανα συνεργάζονται με πνεύμα εμπιστοσύνης, διατηρώντας παράλληλα την ανεξαρτησία τους». Κατόπιν, στη Συνθήκη της Νίκαιας, η δήλωση 18 της τελικής πράξης της καλούσε το ΕΕΣ να συστήσει Επιτροπή Επαφών με τα ΑΟΕ των κρατών μελών (η οποία στην πραγματικότητα υφίστατο ήδη)[2].
Ωστόσο, η συνεργασία μεταξύ των ΑΟΕ των κρατών μελών της ΕΕ και του ΕΕΣ δεν αποτελεί απλώς νομική υποχρέωση, αλλά μάλλον πρακτική αναγκαιότητα που υπαγορεύεται από το γεγονός ότι οι κοινοτικές και οι εθνικές διοικητικές αρχές συνδέονται όλο και στενότερα. Με την ευρείας κλίμακας αποκέντρωση της διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ προς τις εθνικές αρχές των κρατών μελών και των δικαιούχων χωρών, το κέντρο βάρους του ελέγχου των πόρων της ΕΕ μετακινήθηκε προς τις χώρες αυτές. Κατά συνέπεια, η Συνθήκη παρέσχε τη νομική βάση για τη συνεργασία μεταξύ του ΕΕΣ και των εθνικών ανώτατων οργάνων ελέγχου ή άλλων αρμόδιων εθνικών φορέων ελέγχου. Στην πράξη, τα εθνικά ανώτατα όργανα ελέγχου παρέχουν στους ελεγκτές του ΕΕΣ πρακτική και υλικοτεχνική υποστήριξη σε τοπικό επίπεδο, καθώς και ειδικές γνώσεις όσον αφορά τον ελεγχόμενο τομέα.
Συνεργασία με τα ΑΟΕ των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών
Η Επιτροπή Επαφών προωθεί και διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών και των ΑΟΕ των κρατών μελών της ΕΕ μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, των οποίων η πλειονότητα αναπτύσσεται στο πλαίσιο του Δικτύου των ΑΟΕ των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών και του ΕΕΣ. Εκτός από τη συμμετοχή των επικεφαλής των εν λόγω ΑΟΕ στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Επαφών ως παρατηρητών, η μεικτή ομάδα εργασίας για τις δραστηριότητες ελέγχου (ΜΟΕΔΕ), η οποία αντικατέστησε την ομάδα εργασίας της Επιτροπής Επαφών για τις υποψήφιες χώρες, προωθεί έμπρακτα μικρής κλίμακας, πρακτική συνεργασία.
Συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς
Εκπρόσωποι του EUROSAI, του κεντρικού ευρωπαϊκού οργανισμού για τα ανώτατα όργανα ελέγχου, και του INTOSAI, του παγκόσμιου οργανισμού, παρίστανται στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Επαφών και καλούνται να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με την ανάπτυξή τους και τα μελλοντικά σχέδιά τους. Άλλα παραδείγματα συνεργασίας με τον EUROSAI περιλαμβάνουν κοινές εκδηλώσεις κατάρτισης και συμμετοχή μελών του EUROSAI σε πολυμερείς δραστηριότητες που ξεκινούν στο πλαίσιο της Επιτροπής Επαφών. Επιπλέον, τα επιμέρους ΑΟΕ της Επιτροπής Επαφών συμμετέχουν, επίσης, σε δραστηριότητες που διοργανώνει ο EUROSAI και ο INTOSAI.
[1] Το άρθρο 188Γ, παράγραφος 3, της Συνθήκης ΕΚ όριζε ότι «Ο έλεγχος στα κράτη μέλη ασκείται σε συνεργασία με τα εθνικά ελεγκτικά όργανα, ή, εάν αυτά δεν έχουν τις αναγκαίες αρμοδιότητες, με τις αρμόδιες εθνικές υπηρεσίες». Το άρθρο αυτό είναι τώρα το άρθρο 248, παράγραφος 3, της Συνθήκης του Άμστερνταμ.
[2] Η δήλωση 18 ανέφερε ότι «Η Διάσκεψη καλεί το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα εθνικά όργανα ελέγχου να βελτιώσουν το πλαίσιο και τις συνθήκες της συνεργασίας τους, διατηρώντας ταυτόχρονα την αντίστοιχη αυτονομία τους. Προς τον σκοπό αυτό, ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι δυνατόν να συστήσει επιτροπή επαφών με τους προέδρους των εθνικών οργάνων ελέγχου».