​Εισαγωγή

Η ανθρωπότητα έχει γνωρίσει ελάχιστες υγειονομικές κρίσεις με το αποδιοργανωτικό αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, της οποίας ο αντίκτυπος ήταν και εξακολουθεί να είναι τεράστιος στην κοινωνία, στις οικονομίες και στους πολίτες σε όλο τον κόσμο. Η κρίση, που ξεκίνησε ως υγειονομική, γρήγορα εξελίχθηκε σε κοινωνικοοικονομική, ως αποτέλεσμα των προσπαθειών για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου και τη διάσωση ζωών, και έχει επηρεάσει σχεδόν κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής.

Αντίκτυπος και απόκριση

Η πανδημία είχε και έχει τεράστιο και ιδιαίτερα αποδιοργανωτικό αντίκτυπο τόσο στην ΕΕ συνολικά όσο και στα επιμέρους κράτη μέλη της. Ωστόσο, εξελίχθηκε ασύμμετρα και με μεγάλες χρονικές αποκλίσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η νόσος COVID-19 αποτελεί απειλή για τη ζωή των πολιτών της ΕΕ και, μεταξύ άλλων, έχει επιβαρύνει τα συστήματα δημόσιας υγείας των κρατών μελών. Οδήγησε επίσης σε ξαφνική αναστροφή της οικονομικής ανάπτυξης.

Στους περισσότερους από τους βαρύτερα πληγέντες από την πανδημία τομείς, η ΕΕ έχει περιορισμένη αρμοδιότητα δράσης. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο τομέας της δημόσιας υγείας εμπίπτει πρωτίστως στη σφαίρα της εθνικής κυριαρχίας και εν μέρει στο χαμηλό επίπεδο εκ των προτέρων ετοιμότητας ή ομοφωνίας μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με έναν κοινό τρόπο απόκρισης στην κρίση. Λόγω της απουσίας συντονισμού, συχνά οι κυβερνήσεις ενήργησαν ανεξάρτητα κατά τον σχεδιασμό των μέτρων πρόληψης και ανάσχεσης, κατά την προμήθεια εξοπλισμού ή κατά την κατάρτιση πακέτων ανάκαμψης και προγραμμάτων διατήρησης θέσεων εργασίας προκειμένου να μετριάσουν τις κοινωνικοοικονομικές επιπλοκές.

Εντούτοις, παρά τις αρχικές δυσκολίες, η ΕΕ και τα κράτη μέλη δείχνουν να έχουν βελτιώσει τις προσπάθειές τους να συνεργαστούν προκειμένου να αμβλύνουν τις κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της πανδημίας. Με το μέσο ανάκαμψης NextGenerationEU, όχι μόνο επέδειξαν μεγάλη αλληλεγγύη, αλλά αποτόλμησαν την είσοδό τους σε αχαρτογράφητα νερά για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων προκλήσεων της πανδημίας. Βέβαια, δεν χωρεί αμφιβολία ότι η COVID-19 θα έχει μακροχρόνιες συνέπειες στον τρόπο ζωής και εργασίας μας, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για περισσότερη και καλύτερη συνεργασία, καθώς οι ιοί δεν λογαριάζουν εθνικά σύνορα.

Απόκριση των ΑΟΕ της ΕΕ

Μεταξύ των πολλών επιπτώσεών της, η κρίση επηρέασε επίσης σημαντικά το έργο των ανώτατων οργάνων ελέγχου (ΑΟΕ) σε ολόκληρο τον κόσμο, και τα ΑΟΕ που συμμετέχουν στην Επιτροπή Επαφών δεν αποτέλεσαν εξαίρεση. Αντέδρασαν γρήγορα στην εξελισσόμενη κρίση και αποφάσισαν να διαθέσουν σημαντικούς πόρους –τόσο άμεσα όσο και κατά τα επόμενα έτη– για την αξιολόγηση και τον έλεγχο της απόκρισης στη νόσο COVID-19. Το 2020 και το 2021, δημοσίευσαν πάνω από 150 εκθέσεις, ενώ περισσότερες από 200 ελεγκτικές δραστηριότητες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη ή έχουν προγραμματιστεί και θα ολοκληρωθούν εντός του 2022 ή το 2023.

 

Τον Ιούλιο του 2021, η Επιτροπή Επαφών δημοσίευσε την επιτομή ελέγχου σχετικά με την απόκριση στην COVID-19. Στο έγγραφο αυτό περιγράφεται ο αντίκτυπος της πανδημίας και παρέχεται επισκόπηση των διαφόρων μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπισή της, ενώ περιλαμβάνονται συνοπτικές παρουσιάσεις 17 σχετικών εκθέσεων που δημοσιεύθηκαν το 2020 από τα ΑΟΕ του Βελγίου, της Κύπρου, της Γερμανίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, των Κάτω Χωρών, της Πορτογαλίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας, της Σουηδίας και από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Περαιτέρω πληροφορίες

Για περισσότερες, τακτικά επικαιροποιούμενες πληροφορίες, μπορείτε να συμβουλεύεστε τους ακόλουθους ιστότοπους: