Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) κατάφερε να προσελκύσει χρηματοδότηση για επενδύσεις στην ΕΕ, με το ύψος της επενδυτικής κινητοποίησης να έχει ενδεχομένως υπερεκτιμηθεί, σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου. Οι ελεγκτές διαπίστωσαν επίσης ότι, εν μέρει, η στήριξη του ΕΤΣΕ αντικατέστησε απλώς χρηματοδότηση από άλλες πηγές της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Μέρος των χρημάτων διοχετεύθηκε σε έργα που θα μπορούσαν να είχαν χρηματοδοτηθεί από άλλες δημόσιες ή ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης –αν και υπό διαφορετικούς όρους–, και στην πλειονότητά τους οι επενδύσεις πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ των 15 μέσω καλά εδραιωμένων εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών.
Το ΕΤΣΕ συνιστά κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Αποτελεί τη βάση του επενδυτικού σχεδίου της ΕΕ, γνωστού επίσης ως «σχεδίου Juncker», αρχικός στόχος του οποίου ήταν η συγκέντρωση 315 δισεκατομμυρίων ευρώ από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους για τη χρηματοδότηση στρατηγικών επενδύσεων.
Οι ελεγκτές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ΕΤΣΕ, από τη δρομολόγησή του το 2015 έως τον Ιούλιο του 2018, πέτυχε να αντλήσει κεφάλαια, προκειμένου να στηριχθεί η πραγματοποίηση πρόσθετων επενδύσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Διαπίστωσαν ότι, μέχρι τα μέσα Ιουλίου του 2018, η ΕΤΕπ είχε εγκρίνει χρηματοδότηση ύψους 65,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, ξεπερνώντας έτσι τον ενδεικτικό όγκο χρηματοδότησης ύψους 61 δισεκατομμυρίων ευρώ που προβλεπόταν να εξασφαλιστεί. Με τη στήριξη του ΕΤΣΕ, η ΕΤΕπ κατάφερε να τετραπλασιάσει τις χρηματοδοτικές πράξεις υψηλότερου κινδύνου σε σύγκριση με το 2014.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, έργα του ΕΤΣΕ θα μπορούσαν να είχαν χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικές και άλλες δημόσιες πηγές, ή από την ΕΤΕπ, αν και υπό διαφορετικούς όρους. Οι φορείς υλοποίησης έργων προτιμούσαν τη χρηματοδότηση από το ΕΤΣΕ, επειδή είτε ήταν φθηνότερη είτε προσέφερε μακρύτερη περίοδο εξόφλησης.
Επίσης, οι ελεγκτές αμφισβητούν τις αναφερόμενες εκτιμήσεις περί κινητοποίησης πρόσθετων επενδύσεων ποσού ύψους 335 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, με τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε, υπερεκτιμήθηκε ο βαθμός στον οποίο η στήριξη του ΕΤΣΕ συνεπαγόταν πράγματι πρόσθετες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία. Επιπλέον, τα αναφερόμενα ποσά δεν λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι ορισμένες χρηματοδοτικές πράξεις του ΕΤΣΕ αντικατέστησαν άλλες πράξεις της ΕΤΕπ και χρηματοοικονομικά μέσα της ΕΕ. Η έλλειψη συγκρίσιμων δεικτών επιδόσεων και παρακολούθησης για το σύνολο των χρηματοοικονομικών μέσων και των εγγυήσεων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ περιορίζει τη διαφάνεια και την ικανότητα αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, δηλώνουν οι ελεγκτές.
«Το ΕΤΣΕ χαίρει μεγάλου κύρους ως ένα από τα εμβληματικά προγράμματα της ΕΕ. Είναι επομένως επιτακτική η τεκμηρίωση με αδιάσειστα επιχειρήματα κάθε ισχυρισμού περί της αποτελεσματικότητάς του,» δήλωσε ο Leo Brincat, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση.