Trybunał przeprowadza kontrole zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli i z własnym kodeksem etyki, które stosuje z uwzględnieniem szczególnego unijnego kontekstu. Dzięki stosowaniu tych standardów działalność Trybunału charakteryzuje się wysoką jakością, profesjonalizmem i skutecznością. W ramach współpracy na szczeblu międzynarodowym Trybunał przyczynia się ponadto do rozwoju tych standardów.
Kontrole prowadzące do wydania poświadczenia wiarygodności
Poświadczenie wiarygodności przedkładane przez Trybunał to rezultat corocznych kontroli finansowych i kontroli zgodności, w ramach których Trybunał weryfikuje wiarygodność rozliczeń UE oraz prawidłowość transakcji leżących u ich podstaw. Ustalenia i wnioski z kontroli oraz opinie pokontrolne są publikowane w sprawozdaniach rocznych Trybunału. Kontrola polega między innymi na badaniu statystycznie reprezentatywnej próby transakcji oraz ocenie systemów nadzoru i kontroli w celu ustalenia, czy dochody i płatności obliczono w prawidłowy sposób oraz czy są one zgodne z ramami prawnymi i regulacyjnymi. Skrupulatna analiza obejmuje wszystkie programy wydatkowania i wszystkie państwa członkowskie, a jej wyniki służą za podstawę do wydania szczegółowych ocen w odniesieniu do różnych obszarów budżetu UE. Trybunał formułuje wnioski także w oparciu o wyniki prac innych kontrolerów.
Kontrole wykonania zadań
W ramach kontroli wykonania zadań Trybunał ocenia jakość dochodów i wydatków UE oraz sprawdza, czy przestrzegane są zasady należytego zarządzania finansami. Kontrole te polegają na badaniu programów, operacji, systemów zarządzania i procedur stosowanych przez organy i instytucje zarządzające funduszami UE w celu dokonania oceny, czy zasoby te są wykorzystane w sposób oszczędny, efektywny i skuteczny. Kontrole wykonania zadań obejmują szeroki wachlarz zagadnień ze szczególnym uwzględnieniem kwestii dotyczących wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, wartości dodanej UE, zarządzania finansami publicznymi oraz ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu. Wyniki tych kontroli są publikowane w sprawozdaniach specjalnych, a ustalenia sformułowane w tym obszarze przedstawiane są zbiorczo w sprawozdaniu rocznym dotyczącym wyników wykonania budżetu.
W ramach kontroli wykonania zadań Trybunał ocenia różne aspekty procesu interwencji publicznej, w tym wkład (środki finansowe, zasoby ludzkie, materiałowe lub organizacyjne i środki regulacyjne, które są niezbędne do realizacji programu), produkty (to, co uzyskano w wyniku programu), rezultaty (bezpośredni wpływ programu na jego adresatów lub odbiorców) oraz oddziaływanie (długoterminowe zmiany społeczne, które nastąpiły na skutek podjętych przez UE działań).
Standardy kontroli
Trybunał
prowadzi kontrole zgodnie ze standardami ISSAI -
międzynarodowymi standardami kontroli wydanymi przez INTOSAI, Międzynarodową Organizację Najwyższych Organów Kontroli. Obecnie Trybunał pełni funkcję wiceprzewodniczącego
Komisji ds. Standardów Zawodowych INTOSAI, która odgrywa wiodącą rolę w opracowywaniu tych standardów.
AWARE – metodyka Trybunału i wytyczne
Więcej szczegółowych informacji na temat podejścia kontrolnego Trybunału można znaleźć na
AWARE – wewnętrznej platformie cyfrowej Trybunału z informacjami na temat metodyki i wytycznymi. Na platformie AWARE zebrano wszystkie zasoby dotyczące kontroli w ramach jednego łatwo dostępnego narzędzia, które stanowi dla kontrolerów Trybunału praktyczne wsparcie w ich codziennej pracy.
Na platformie AWARE określono zasady, którymi kierują się w swojej pracy kontrolerzy, oraz zamieszczono wytyczne dotyczące tego, jak stosować je w praktyce, tak aby osiągnąć oczekiwaną jakość produktów. Można tam znaleźć wytyczne dotyczące przeprowadzanych przez Trybunał kontroli finansowych, zgodności i wykonania zadań, a także opracowywania przeglądów i opinii.
Informacje na temat struktury AWARE można znaleźć bezpośrednio na platformie.
Pomoc w zwalczaniu nadużyć finansowych na szkodę budżetu UE
Za zwalczanie nadużyć finansowych i ochronę interesów finansowych UE odpowiada Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć (OLAF). Zgodnie z decyzją Trybunału nr 43-2017 (w której określono warunki współpracy z OLAF) Trybunał informuje OLAF o wszelkich przypadkach podejrzeniach nadużycia finansowego, korupcji lub innych nielegalnych działań przynoszących szkodę interesom finansowym UE. Przypadki potencjalnych nadużyć mogą zostać wykryte przez Trybunał w trakcie prac kontrolnych lub zostać zgłoszone przez osoby trzecie.
Prokuratura Europejska (EPPO) to nowy, niezależny urząd unijny, który odpowiada za prowadzenie postępowań przygotowawczych, wnoszenie oskarżeń oraz wytaczanie powództw przeciwko sprawcom przestępstw naruszających interesy finansowe UE. Europejski Trybunał Obrachunkowy i Prokuratura Europejska podpisały
porozumienie robocze, które weszło w życie 3 września 2021 r. Określono w nim ustrukturyzowane ramy służące nawiązywaniu i podtrzymywaniu stosunków opartych na współpracy pomiędzy stronami w celu ochrony budżetu UE przy równoczesnym całkowitym poszanowaniu uprawnień obu instytucji.
Więcej informacji