De Europese Rekenkamer verricht haar controles overeenkomstig internationale controlestandaarden en regels inzake beroepsethiek, die zij toepast op de specifieke EU-context. Deze standaarden waarborgen mede de kwaliteit en professionaliteit van het werk van de ERK, alsmede van de efficiëntie ervan. De ERK draagt bij aan de ontwikkeling van de standaarden door middel van haar internationale samenwerking.
De controles ten behoeve van de betrouwbaarheidsverklaring
Voor de betrouwbaarheidsverklaring (soms “DAS” genoemd naar het Franse “déclaration d’assurance”) wordt jaarlijks een financiële en nalevingsgerichte controle verricht waarbij de ERK de betrouwbaarheid van de rekeningen van de EU en de regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij beoordeelt. De bevindingen en conclusies worden gepubliceerd in de jaarverslagen van de ERK. Bij de controle wordt een willekeurige steekproef van verrichtingen getoetst en worden de toezicht- en controlesystemen beoordeeld om te bepalen of de ontvangsten en betalingen correct zijn berekend en of ze in overeenstemming zijn met de wet- en regelgeving. Gedetailleerde toetsing vindt dwars door alle uitgavenregelingen en lidstaten heen plaats; deze wordt gebruikt om specifieke beoordelingen van de verschillende terreinen van de EU-begroting te verschaffen. Er wordt ook gebruikgemaakt van andere bronnen, zoals het werk van andere controleurs, om de conclusies te onderbouwen.
Doelmatigheidscontroles
De doelmatigheidscontroles van de ERK betreffen de kwaliteit van de ontvangsten of uitgaven van de EU, en de vraag of de beginselen van goed financieel beheer zijn toegepast. Zij houden een onderzoek in van programma’s, activiteiten, beheerssystemen en procedures van organen en instellingen die EU-middelen beheren met als doel, te beoordelen of deze die middelen zuinig, efficiënt en doeltreffend benutten. De doelmatigheidscontroles van de ERK bestrijken een breed scala aan onderwerpen, met bijzondere aandacht voor kwesties met betrekking tot groei en werkgelegenheid, Europese toegevoegde waarde, het beheer van openbare financiën, het milieu en klimaatmaatregelen. De uitkomsten van doelmatigheidscontroles worden beschreven in speciale verslagen.
Controle van de doelmatigheid houdt de beoordeling in van verschillende aspecten van het proces van overheidsoptreden, waaronder de input (financiële, personele, materiële, organisatorische en regulerende middelen die nodig zijn voor de uitvoering van het programma), de output (de producten van het programma) en de resultaten (de onmiddellijke gevolgen van het programma voor de rechtstreekse doelgroep of ontvangers) en de impact (maatschappelijke veranderingen die voortvloeien uit het optreden van de EU).
Standaarden
De ERK verricht haar controles overeenkomstig de ISSAI, de door INTOSAI (de internationale organisatie van hoge controle-instanties uit de hele wereld) uitgegeven internationale controlestandaarden. De beginselen van de controleaanpak van de ERK en de nadere uitwerking ervan zijn beschreven in een aantal handleidingen, standaarden en richtsnoeren waarin de internationale standaarden worden toegepast op de specifieke EU-controlecontext. Ze helpen onze controleurs kwalitatief hoogwaardig vakwerk te leveren en efficiënt en doeltreffend te werken.
Handleidingen
De controlehandleidingen van de ERK bevatten gedetailleerde instructies voor het verrichten van controles in overeenstemming met de passende standaarden en van de verwachte kwaliteit. De ERK heeft twee controlehandleidingen ontwikkeld die de drie belangrijkste soorten controles bestrijken.
Handleiding financiële en nalevingsgerichte controle (FCAM)
De FCAM beschrijft de beginselen uit de internationale controlestandaarden die van toepassing zijn op de financiële en nalevingsgerichte controles van de ERK. Zij bevat richtsnoeren over de wijze waarop deze beginselen moeten worden toegepast bij de uitvoering van de jaarlijkse controle ten behoeve van de betrouwbaarheidsverklaring van de ERK, alsmede bij andere financiële en nalevingsgerichte controles. De in de handleiding opgenomen procedures worden aangevuld door praktische richtsnoeren waaronder checklists en meer gedetailleerde instructies. De ERK gebruikt een IT-systeem ter ondersteuning van de controle waarmee de controlewerkzaamheden worden beheerd en geregistreerd.
Handleiding doelmatigheidscontrole (PAM)
De PAM beschrijft de beginselen uit de internationale controlestandaarden die van toepassing zijn op de doelmatigheidscontroles van de ERK, alsook algemeen aanvaarde beginselen en goede praktijken voor doelmatigheidscontroles. Daarin worden procedures beschreven en richtsnoeren gegeven voor de uitvoering van kwalitatief hoogwaardige doelmatigheidscontroles, onder meer voor de planning, uitvoering, verslaglegging en follow-up ervan. De PAM ondersteunt de uitoefening van vakkundige
oordeelsvorming in elke fase van de doelmatigheidscontrole. Dat is van belang gezien de veelheid van mogelijke controleonderwerpen, doelstellingen en beschikbare methoden voor gegevensverzameling en -analyse.
De ERK gebruikt een IT-systeem ter ondersteuning van de controle waarmee haar controlewerkzaamheden worden beheerd en geregistreerd.
Bijdragen aan de bestrijding van fraude ten nadele van de EU-begroting
Het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) is verantwoordelijk voor fraudebestrijding in de EU en de bescherming van haar financiële belangen.
Overeenkomstig haar Besluit nr. 43-2017 (waarin regelingen voor de samenwerking met OLAF zijn opgenomen) stelt de ERK OLAF op de hoogte van ieder vermoeden van fraude, corruptie of een andere onwettige activiteit waardoor de financiële belangen van de EU worden geschaad. De ERK kan tijdens de controlewerkzaamheden constateren dat er mogelijk sprake is van fraude, of derden kunnen de Rekenkamer hierover informeren.
Het EOM is het nieuwe onafhankelijke Openbaar Ministerie van de EU, dat belast is met het onderzoeken, vervolgen en voor de rechter brengen van strafbare feiten die de financiële belangen van de EU schaden. De ERK en het EOM hebben een werkovereenkomst ondertekend, die op 3 september 2021 in werking is getreden. De overeenkomst voorziet in een gestructureerd kader voor het tot stand brengen en in stand houden van een samenwerkingsrelatie tussen beide partijen om de EU-begroting te beschermen, met volledige inachtneming van het mandaat van de ERK en het EOM.
Gerelateerde links