Is institiúid de chuid an AE atá i CIE, arna bunú faoi Chonradh, agus déantar dá réir sin na bearta iniúchóireachta taobh istigh de chreat oibre idir-institiúide arna chur ar bun den chuid is mó faoin gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) agus an Rialachán Airgeadais maidir le buiséad ginearálta an AE.
Cúirt Iniúchóirí na hEorpa – institiúid de chuid an AE
Is institiúid de chuid an Aontais Eorpaigh CIE de réir an chonartha. Is iad na hinstitiúidí eile: An Chomhairle Eorpach, Comhairle an Aontais Eorpaigh ("an Chomhairle" mar a thugtar uirthi), Parlaimint na hEorpa, an Coimisiún Eorpach, Cúirt Bhreithiúnais an AE, agus an Banc Ceannais Eorpach.
Cúirt Iniúchóirí na hEorpa – iniúchóir seachtrach an AE
“Déanfaidh Cúirt Iniúchóirí iniúchadh ar chuntais an Aontais"(CFAE, Airteagal 285)
Leagtar de phríomhchúram ar Chúirt Iniúchóirí na hEorpa faoi CFAE an iniúchóireacht a dhéanamh maidir leis an Aontas agus dhá chuspóir leis sin, feabhas a chur ar an mbainistíocht airgeadais agus tuairisc a thabhairt do shaoránaigh na hEorpa ar an úsáid a bhaineann na húdaráis a bhfuil cúram bainistíochta orthu ina leith as cistí poiblí.
Forálacha an Chonartha
Airteagal 285 – an Chúirt Iniúchóirí (comhdhéanamh)Airteagal 286 – an Chúirt Iniúchóirí (dualgais na gComhaltaí)Airteagal 287 – an Chúirt Iniúchóirí (bearta oibre)
De réir an chonartha, scrúdaíonn CIE na cuntais maidir leis an teacht isteach agus an caiteachas uile ag an Aontas agus scrúdaítear freisin na cuntais ioncaim agus caiteachais uile ag comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí atá curtha ar bun ag an Aontas, chomh fada agus nach gcuirtear bac ar scrúdú den sórt sin faoin ionstraim a bhaineann le hábhar.
Cuireann CIE ráiteas urrúis ar fáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle maidir le hiontaofacht na gcuntas agus na hidirbhearta is bun leo a bheith de réir dlí agus rialacháin agus foilsítear an ráiteas sin in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh. D'fhéadfadh go gcuirfí leis an ráiteas sin le measúnacht faoi leith ar gach mór-réimse beartaíochta de chuid an Aontais.
Déanann CIE scrúdú an de réir dlí agus ar mhodh rialta a tháinig gach ioncam isteach agus a tharla gach caiteachas a ndeachthas ann agus má bhí bainistíocht stuama á dhéanamh ar chúrsaí airgeadais. Ar scrúdú den sórt sin a dhéanamh, tá dlite ar an gCúirt tuairisc a thabhairt ar aon chás lena mbaineann mírialtacht.
Ag ceann gach bliana airgeadais, dréachtann Cúirt Iniúchóirí na hEorpa tuarascáil bhliantúil a chuirtear ar aghaidh chuid institiúidí eile an Aontais agus a fhoilsítear, mar aon le freagraí na n-institiúidí sin maidir le tuairimí na Cúirte, in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.
Is féidir le CIE freisin, tráth ar bith, tuairimí a chur faoi bhráid, go háirithe i bhfoirm tuarascálacha speisialta, faoi aon ábhar faoi leith agus tuairim a thabhairt ar cheann ar bith d'institiúidí eile an Aontais sin a iarraidh.
Cuidíonn Cúirt Iniúchóirí na hEorpa freisin le Parlaimint na hEorpa agus leis an gComhairle i bhfeidhmiú chumhacht rialála na n-institiúidí sin maidir le cur i bhfeidhm an bhuiséid.
I ndáil leis an mBanc Ceannais Eorpach, níl de chumhacht iniúchóireachta ag CIE ina leith ach scrúdú a dhéanamh ar éifeachtacht feidhmiúcháin na bainistíochta ar an mBanc Ceannais (Airteagal 27 de Phrótacal Uimh. 4 leis an gConradh).
Forálacha Airgeadais
Is féidir an buntéacs tagartha maidir leis na forálacha airgeadais a cheadú faoi Airteagail 310 - 325 an Chonartha ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh.
Airteagal 319 – an buiséad a chur i bhfeidhm agus urscaoileadh don Choimisiún
Airteagal 322 – forálacha coitianta
Airteagal 325 – cur in aghaidh calaoise
Rialacha nós imeachta
Ós Institiúid de chuid an AE atá inti, arna bunú de réir Conartha, ní foláir cúrsaí feidhmiúcháin CIE a bheith faoi rialú le rialacha agus nós imeachta cuí.
Tá dlite faoi Airteagal 287 CFAE go mbeadh Rialacha Nós Imeachta ag CIE agus iad aontaithe ag Comhairle an AE. Socraíonn CIE féin ar na rialacha maidir leis na Rialacha Nós Imeachta a chur i bhfeidhm.
Naisc ghaolmhara