Stair

Cuireadh Cúirt Iniúchóirí na hEorpa ar bun tráth a raibh an Comhphobal Eorpach (a tháinig roimh an AE) ag féachaint le bheith níos cuntasaí ó thaobh an daonlathais leis an saoránach.  Dhá chor mórthábhachta ab ea leathnú ar chumhacht Pharlaimint na hEorpa maidir le rialú buiséid agus maoiniú iomlán bhuiséad an Chomhphobail Eorpaigh as acmhainní an Chomhphobail féin.  Tháinig an Comhphobal ar an tuiscint chomh maith gur ghá iniúchóir seachtrach a bhí neamhspleách go hiomlán chun cuidiú leis an bParlaimint agus leis an gComhairle cinntiú go raibh smacht daonlathach ar chúrsaí airgeadais.  Ó bunaíodh an Comhphobal sa bhliain 1958, bhíodh an obair sin á déanamh ag bord iniúchóireachta beag nach raibh, rud ba léire de réir a chéile, de chumhacht aige ná d'acmhainn ann iniúchóireacht leordhóthanach a chinntiú ar an mbuiséad a raibh borradh agus leathnú tréan faoi.

Ba é Heinrich Aigner, cathaoirleach ar an gCoiste um Rialú Buiséadach i bParlaimint na hEorpa, ba chionsiocair le Cúirt Iniúchóirí na hEorpa a chur ar bun.  Bhí seisean ag áitiú go tréan ón mbliain 1973 ar aghaidh gur chóir comhlacht iniúchóireachta seachtrach ar leibhéal an Chomhphobail a bheith ar bun.  Bunaíodh CIE faoi Chonradh na Bruiséile an 22 Iúil 1975 agus chuathas i mbun oibre i mí Deireadh Fómhair 1977 agus an ceanncheathrú i Lucsamburg. Dúirt Hans Kutscher, Uachtarán Chúirt Bhreithiúnais na hEorpa an tráth sin, gurbh é coinsias an Chomhphobail a bhí ann maidir le cúrsaí airgeadais.

Ar an 1 Samhain 1993 rinneadh institiúid iomlán de chuid an AE de CIE nuair a tháinig Conradh Maastricht i bhfeidhm. Cuireadh le neamhspleáchas agus le húdarás CIE nuair a tugadh an stádas céanna leis an gCoimisiún, leis an gComhairle agus leis an bParlaimint di.  Le Conradh Maastricht freisin, tugadh isteach toradh mórshuntais obair CIE - an ráiteas urrúis bliantúil maidir le hiontaofacht chuntais an AE agus na hidirbhearta is bun leo a bheith ag teacht leis an dlí agus leis na rialacháin.

Treisíodh arís le ról CIE sa bhliain 1999 nuair a tháinig Conradh Amstardam i bhfeidhm.  Rinneadh athdhearbhú maidir le neamhspleáchas na Cúirte agus leathnaíodh an chumhacht iniúchóireachta gur tugadh breis réimsí beartais faoina scáth. Leagadh béim sa chonradh sin ar ról CIE maidir le cur in aghaidh calaoise agus fágadh gur féidir léi iarratas a dhéanamh chuig an gCúirt Bhreithiúnais maidir le sainchúram CIE a chosaint ar chur isteach ó institiúid eile de chuid an AE.

Deimhníodh le Conradh Nice 2003 an prionsabail go mbeadh CIE comhdhéanta d’aon Chomhalta amháin ó gach Ballstát agus leagadh béim faoi leith ar an tábhacht a bhí le comhoibriú idir an institiúid agus na forais iniúchóireachta náisiúnta.

Forbairt ar CIE chun freastal do riachtanais an ​AE i mbun foráis dó